6.10.1.1. Cerebrozidoze

Gaucherova bolest javlja se u tri oblika kojima su zajednički manjak lizosomne glukocerebrozidaze i nakupljanje glukocerebrozida u visceralnim organima.

Gaucherova bolest tip 1 (kronični tip) vrlo je česta u Aškenazi Židova. Svojstveni su joj početak u školskoj dobi, hepatosplenomegalija, anemija, trombocitopenija, sklonost krvarenju (posebno iz nosa i desni), katkad leukopenija, i promjene na kostima (aseptičke nekroze glave femura, infarkti kosti, spontane frakture). Pluća mogu biti infiltrirana. Za razliku od drugih tipova nema primarnih neuroloških ispada.

Tip 2 (akutni ili infantilni tip) odlikuje hepatosplenomegalija i neurološki simptomi (psihomotoričko zaostajanje, spastična kvadriplegija i bulbarna paraliza), već u dojenačkoj dobi sa smrtnim ishodom obično do kraja prve godine.

Tip 3 (juvenilni tip) očituje se hepatosplenomegalijom, neurološkim simptomima (horizontalna paraliza bulbomotora, epilepsija) koji napreduju sporije nego u tipu 2.

Dijagnoza svih oblika potvrđuje se nalazom smanjene aktivnosti glukocerebrozidaze u leukocitima ili fibroblastima, a sugestivni mogu biti i nalaz tipičnih Gaucherovih stanica u koštanoj srži (slika 6.21) te povećana aktivnost kisele fosfataze. Liječenje Gaucherove bolesti važan je primjer uspješne primjene enzima koji nedostaje. Periodično intravensko davanje glukocerebrozidaze (danas uglavnom pripravka proizvedenog tehnologijom rekombinirane DNK) uklanja ili bitno reducira sve simptome u tipu 1. Na žalost, u tipu 2 i 3 ne djeluje bitno na neurološke simptome, čak i ako se daje intratekalno ili intraventrikularno. Transplantacija koštane srži u pojedinih je bolesnika rezultirala poboljšanjem, dok ostalima zasad preostaje jedino simptomatsko liječenje.

Krabbeova bolest (globoidna leukodistrofija, zbog velikog broja multinuklearnih makrofaga u bijeloj moždanoj tvari) uzrokovana je manjkom galaktocerebrozidaze zbog čega se u živčanim stanicama mozga i perifernih živaca nakuplja galaktozilcerebrozid i izaziva leukodistrofiju.

Klinički se bolest najčešće očituje u prvim mjesecima života zastojem u psihomotoričkom razvoju, brzom progresijom neuroloških simptoma u obliku hipotonije muskulature s hiperekstenzijom trupa, uz oslabljene ili ugasle tetivne reflekse. Brzo se nadovezuju i bulbarni simptomi u obliku teškoća gutanja, što uz cerebralnu hiperpireksiju obično dovodi do smrti tijekom druge godine života. Elektromioneurografija otkriva smanjenu brzinu provodljivosti perifernih živaca u čijim se mijelinskim ovojnicama histološki mogu dokazati globoidne stanice. Slikovne pretrage mozga pokazuju leukodistrofiju. U likvoru je povišena koncentracija proteina. U nekih bolesnika bolest počne kasnije, obično sa smetnjama vida kao početnim simptomima. Dijagnozu potvrđuje smanjena aktivnost galaktozilcerebrozidaze.

Previous page

Next page

---

Duško Mardešić i suradnici [2000], Pedijatrija (Školska knjiga, Zagreb), 1166 pp. [word count] [Mardesic_Pedijatrija].

---